Belangrijkste punt bij het puntjes stellen: Denk om het verwijderen van de tijdpen.
De snelle methode
(snel de status van je puntjes controleren.)
benodigdheden:
– boortje 6 of een dikke (korte) spijker
– testlampje (zo’n schroevendraaier met lampje en draadje aan de achterkant)
– dikke schroevendraaier
Het is even zoeken maar aan de linkerkant van de motor (vanaf de bestuurder bekeken, zo gaat dat in de autowereld) zo ergens onder het luchtfilter zit een schuin gedeelte met een paar gaten. 1 gat komt uit op het vliegwiel (dat grote ronde ding met tandjes achterop de motor en voor de versnellingsbak) Nu kan er in dat gat een boortje 6. Die past perfect. Een dikke spijker is ook goed, maar zijn vaak te lang. Soms is een boortje 6 ook te lang. Maar die offer je op voor de wetenschap door van het boor-gedeelte een stukje af te halen (voorzichtig dattie niet te kort wordt, vaak zijn ze maar een halve tot 1 cm te lang) met een beetje wringen en op de tast krijg je de tijdstip-pen (zo heet dat officieel) in het gat. Hij zal nu stuiten op het vliegwiel. draai nou langzaam met de wielsleutel of help-mijn-startmotor-doet-het-niet-dus-ik-werk-me-uit-de-naad-slinger de motor langzaam rond (met de klok mee) op een gegeven moment zie je aan de rechterkant een aantal gaatjes voorbij komen in het vliegwiel (dus links als je voor de auto staat) 1 daarvan is precies geschikt voor je tijdstip-pen. (wel ff opletten) Die duw je dan even in dat gat van het vliegwiel en dan zit de motor vast. (als je een boortje gebruikt, zorg dan dat je het boor gedeelte in het vliegwiel duwt en niet het gedeelte dat je normaal vast zet in een boor.)
Je merkt nu dat je vliegwiel een half tandje naar links kan bewegen en een half tandje naar rechts. (ff met een dikke schroevendraaier de tandjes verschuiven, die slinger gaat veel te snel) Zorg dat je vliegwiel vrij is, je boortje moet vrij kunnen bewegen in het gat dus niet vast in je vliegwiel zitten.
Als je slim bent pak je nu wat tipp-ex en gaat onder de startmotor een streepje trekken, op 1 tandje en zorgt dat je er recht boven op een vast gedeelte ook een streepje trekt. Kun je het in de toekomst makkelijk terugvinden! Zorg wel dat ze precies recht boven elkaar zitten.
Je puntjes staan nu, als het goed is, precies op een punt dat ze net open of dicht moeten gaan. Je pakt nu je testlampje en haalt beide stekkertjes van je bobine. Daar zet je nu het testlampje tussen zodat het lampje voor bobine gaat spelen, zeg maar. (maar dan zonder de bougiekabels natuurlijk)
En het mooie is, je bobine wordt nooit te heet. en blijft dus in tip-top conditie.
Nu zet je je eend op contact. Let op! NIET, NEVER, NOOIT, NIET starten. Dus alleen op contact!!! (doe je het wel dan heb je bij een boortje meteen het voordeel dattie afbreekt. Bij een dikke spijker kan het een takke-klus worden om die weer uit je blok te trekken… )
Als je nu met die dikke schroevendraaier je vliegwiel beweegt dan hoort door de kleine speling het lampje aan en uit te gaan. Blijft die uit, check dan ff of het lampje werkt en of de stekkertjes er goed op zitten en of je eend inderdaad op contact staat. Is het allemaal goed en blijft je lamp ondanks het heen en weer bewegen constant aan of constant uit, dan moet je inderdaad puntjes gaan stellen of vervangen.
Weet je nog het belangrijkste punt bij puntjesstellen?? (zie regel twee van dit bericht)
Pak ook even een oude condensator bij. Door nu die condensator even met het draadje (met oogje) op het pinnetje van de bobine te zetten, natuurlijk op hetzelfde pinnetje waar het draadje naar de puntjes gaat en de andere kant klemt op de klem van de olievulpijp, kun je dit snel constateren. Je verplaatst op die manier de plek van de condensator. Hier kun je mee door blijven rijden maar echt betrouwbaar is het natuurlijk niet. Beter is om die oude condensator in te bouwen.
Condensators gaan over het algemeen 20.000 km lang mee. Het dubbele dus van de leeftijd van puntjes. Maar hier kun je nooit helemaal vanuit gaan. Die dingen kosten bijna niets, dus altijd puntjes MET condensator vervangen.
Loshalen van de spullen en puntjes stellen
Benodigdheden voor het puntjes stellen:
– dopsleutels 8,11 en 14.
– eventueel pijpsleutel 14 (sommige doppensets passen ook)
– hamer
– voelemaatje (van die dunne plaatjes opgeborgen als een zakmes)
– boortje 6 of een dikke (korte) spijker
– testlampje (zo’n schroevedraaier met lampje en snoertje ofzo)
– schroevendraaier type gewoon en type extra extra dik
– kleedje om op te zitten, lekker relaxt met je voeten onder de eend.
– geduld
– en natuurlijk een setje puntjes voor het geval ze toch op zijn. Verkrijgbaar bij de Brezan bijvoorbeeld, let wel op dat je ook om een condensator vraagt. (met ccnl-pas zeker korting bij de Brezan, met bibliotheek-pas misschien ook wel korting bij de Brezan oftewel Brezan geeft voor bijna iedereen wel korting (van 5-25%))
We beginnen. Ga er lekker voor zitten. relax je schouders. Het is ff een precies werkje, maar helemaal niet moeilijk. Zolang je maar alle geduld van de wereld hebt. Ik, met twee linkerhanden, ben er behoorlijk handig in.
pak dopsleutel 11 en vier boutjes later ben je je rooster kwijt.
nu dopsleutel 14 of pijpsleutel 14 en je haalt de bout uit je ventilator. (eruit halen scheelt beschadigingen bij de volgende stap)
Nu steek je de dikke kant van de pijp (of eigenlijk dus pijpsleutel 15) in de ventilator. drukt hem naar beneden en slaat met de hamer bovenop de pijp.
dan druk je de pijpsleutel naar boven en hamert aan de onderkant van de pijp (pas op voor je ogen)
dan de pijp naar links duwen en rechts slaan, ach je begrijpt het principe. Zolang je de pijp maar duwt in de richting waar je naartoe slaat.
Dit ritueel dien je soms enkele malen, soms vele malen te herhalen.
Uiteindelijk komt de ventilator los en zie je twee ijzeren staafjes die voor een rubberen matje zitten. Die staafjes loshalen met dop/pijpsleutel 8 en vergeet niet dat onderste boutje.
Matje kun je bovenaan laten zitten. Duw hem ff door de V-snaar dan heb je vrij zicht. (en check de v-snaar ook ff. je bent er nu toch mooi bij, en kijk dan ook ff schuin door je oliekoeler, weet je meteen of die ook schoon is)
Wat achter het matje te voorschijn is gekomen is een doosje. Dat doosje of zoals dat in eendtermen heet, het huisje, schroef je het deksel van los (drie schroefjes) en daarachter vindt je de puntjes. De bovenkant (boogje) zit vast, die er onder beweegt over je nok. (dat stalen ding in het midden). Duw die onderste even naar beneden dan zie je meteen of je puntjes zijn afgesleten. D’r hoort nog een kop op de onderste en bovenste te zitten. Zitten die er niet meer, dan is het tijd voor puntjes vervangen.
Zit er nog wel een goede kop op dan hoef je weinig meer te doen. Skip dan ff dit volgende stukje over het vervangen van de puntjes en ga meteen door naar de laadtijd afstellen.
Puntjes vervangen
Haal de bouten aan de zijkanten van het huis los. (dop/pijpsleutel 11)
Let even op hoe het huisje staat, dit is vaak een goede maatstaf voor het weer terug zetten, maar is zeker niet heilig. Vaak zie je een streep van een schroevendraaier op het dunne plaatje net boven het doosje. Maar pin je daar zeker niet op vast. De ervaring leert dat het huisje na het losschroeven nog vast blijft zitten. pak dan een dikke schroevendraaier en zet hem op een stevig hoekje van het huisje, ff (voorzichtig) hameren en hij moet losschieten. Soms ff goed trekken. Let even op hoe rechtsonderin het stekkertje vastzit die moet er straks namelijk net weer zo op. Het huisje is los en nu dien je die kleine schroefjes los te halen. Let op dat je dit met een goede dikke schroevendraaier doet. Die schroefjes zijn zeer slap en je hebt zo het gleufje verziekt. Dus stevig het huisje vasthouden. Je haalt het schroefje links los voor de condensator. En het schroefje binnenin waar de bovenste helft van de puntjes op vast zit.
Verder zit er nog een schroef onderin, die houd het plastic gedeelte vast. Let even op hoe het vast zit. je zal niet de eerste zijn die het onderste puntje direct op het huisje weer vastmaakt. Of dus dat koperen plaatje verkeerd om vast maakt. Als je de Haynes er bij hebt, dat plaatje heeft het dus fout! (enige fout in de haynes volgens mij)
Nu je alle drie de schroefjes los hebt haal je het zo uit elkaar. Je pakt de nieuwe puntjes en vogel even uit hoe de veer werkt van de onderste punt. Maar da’ s een peuleschil.
Schuur dat koperen plaatje even op, dan maakt-ie weer goed contact.
Je schroeft de boel zo weer in elkaar. Let erop dat je het juiste schroefje voor in het huisje gebruikt. Die mag niet te ver (= meer dan 1 mm) uitsteken aan de achterkant van het huisje. Dit schroefje ook nog even rustig vastdraaien zodat het boogje wel los kan bewegen maar wel blijft zitten. Let er verder op dat de puntjes recht boven elkaar zitten en niet alle kanten op kunnen vliegen. da’s soms even puzzelen, maar ze moeten alleen naar boven en onder kunnen bewegen. Zo min mogelijk naar links en rechts en eigenlijk helemaal niet van voor naar achteren. da’s funest voor het goed afstellen. Maar helemaal zul je dit nooit kunnen vermijden. Zorg gewoon dat je de stand met de minste speling opzoekt.
Het huisje kan met de nieuwe puntjes en de nieuwe condensator weer teruggezet worden. Het makkelijkst is om voor het vastdraaien met die bouten 11 eerst de stekker weer in het huisje te steken. (let je er op dattie goed zit, anders kun je die schroef bij het plastic gedeelte weer los halen!)
Zet het huisje recht als je hem vastschroeft. Draai die bouten helemaal aan. Zodat het huisje goed vastzit en er geen kieren meer zitten aan de zijkanten. Als dat wel zo is, krijg je de boel nooit goed afgesteld. Gewoon vastdraaien dat huisje. En zorg dattie behoorlijk recht staat. Of op de stand zoals die eerst zat. Maakt niet zo heel erg veel uit.
Precieze mensen smeren ook even een drupje olie of, beter nog, kopervet op het nokje van het onderste puntje. Dat scheelt in levensduur.
Laadtijd controleren/afstellen
We gaan er nu voor zorgen dat het kleine nokje van het onderste puntje precies op het laagste punt zit.
Je kunt twee methodes kiezen, door de eend in z’n 2 te zetten en een beetje duwen en trekken, maar die is voor het echt fijnstellen soms wat lastig, maar is zeker wel haalbaar. Ik doe het altijd als volgt:
Pak die grote bout 14 die in de ventilator zat. Draai deze met de hand in het gat waar die uit kwam. Mooiste zou zijn als je er een overmaatse moer op zet zodattie niet helemaal in het gat verdwijnt, da’s eigenlijk net iets te ondiep, maar vaak niet erg mits je de bout niet muurvast draait. Is ook helemaal niet nodig.
Draai de bout rustig vast met de pijpsleutel 14 totdat de motor draait. Had ik al gezegd dat je eend op de handrem moest en niet in een versnelling?? (in tegenstelling tot de andere methode)
Zorg ervoor dat het kleine nokje van het onderste puntje precies op 1 van de dikste gedeeltes van de ijzeren nok zit. Je zult merken dat die ijzeren nok niet precies recht staat, maar net iets te ver gedraaid. Ga hier echt met een timmermans-oog te werk. Het levert je uiteindelijk veel op.
Je pakt je voelemaatje 0,40 of 0,45. Ik houd het zelf altijd op 0,40. Deze moet je tussen de puntjes schuiven. Hiermee meet je dus de ruimte tussen de puntjes. Schuif hem rustig heen en weer. De truuk is dat je het bovenste puntje (dat boogje) naar boven of naar onderen beweegt (vandaar dat handige lipje) zodat de ruimte alleen gevuld wordt door het voelemaatje. Nu draai je langzaam het schroefje binnenin het huisje vaster en vaster. Maar nog wel zo dat je het bovenste puntje kan bewegen. (met een schroevendraaier) De truuk is dat als je het voelemaatje beweegt je onderste puntje nauwelijks beweegt. Herinner je Mikado nog? Nou zo iets. Wat je niet wil is als je je voelemaatje er uit haalt je onderste puntje weer naar boven schiet (bij 0,45 mag dat natuurlijk wel iets. Dus is wat makkelijker) Als alles goed is, draai je het schroefje helemaal vast. (niet muurvast, dan mol je de gleuf van de schroef) Doe nog een laatste check. Beweegt het onderste puntje echt niet of nauwelijks, en houd je het voelemaatje wel recht? Maar gaat-ie wel stroef? Dan is het goed.
Als je je puntjes niet hebt vervangen en je dus het huisje vast hebt laten zitten kun je nu de snelle methode zoals boven beschreven uitvoeren. Ter controle. Zit daar iets niet goed dan weer opnieuw beginnen met het stellen.
Had je wel de puntjes vervangen dan gaan we nu het huisje afstellen. Da’s het eigenlijke tijdstip. De puntjes zorgen voor de laadtijd van de bobine. Hoe langer open hoe langer de bobine laadt. Gaan de puntjes dicht dan geeft de bobine een fikse stroomstoot naar de bougies. En gaat dat precies op het juiste moment dan loopt je motor het best!
Het tijdstip
De laadtijd is klaar. Als de puntjes het verst van elkaar staan zit er zo’n 0,4 mm tussen de puntjes. Da’s het beste. Maar we willen dat die puntjes op precies het goede tijdstip dichtgaan voor die gigantische stroomstoot.
Je draait die bouten 11 aan de zijkant van het huisje weer wat los. Net los. Meer hoeft niet. Doe zoals boven beschreven staat die tijdstip-pen in je vliegwiel. da’s het punt dat je wilt dat ze dicht gaan. Vergeet ook het lampje en je contact niet. (NIET STARTEN!!!!)
Nu zoek je een hoekje op van het huisje met een grote schroevendraaier. En slaat daar rustig op. het huisje beweegt naar beneden, en als je het huisje bijna net zo hebt staan als oorspronkelijk moet je bijna meteen resultaat zien bij het lampje (gaat knipperen) zo niet, sla dan aan de andere kant van het huisje. Het lampje moet echt wat gaan doen als je in de buurt van het oorspronkelijke punt zit. Als je het lampje ziet knipperen dan draai je die bouten iets vaster zodat je harder moet slaan voordat het huisje beweegt. Let er op dat je met het vastdraaien ook het huisje beweegt. Dus als je dacht, ha! het lampje gaat net aan. Da’s goed, en je draait het huisje vast, dan kan het zijn dattie toch net verkeerd staat.
Wat je uiteindelijk wilt is als je de bouten bijna goed vast hebt je met een harde tik net het lampje uit kan laten gaan (en weer aan) daarna draai je die bouten echt goed vast. Ter controle nog even het vliegwiel laten bewegen op het resultaat. Lampje moet dan aan en uit gaan.
Mocht je nou bij het op en neer bewegen van het huisje het lampje constant aan zien staan of constant uit dan is er iets fout gegaan bij het stellen van de laadtijd. Helaas je zult weer overnieuw moeten beginnen. Denk er even om:
– zit de stekker in het huisje?
– zit het plastic plaatje waar het onderste puntje in zit er wel?
In beide gevallen moet het huisje los. Maar als je dat plastic ding bent vergeten dan mag je ook weer de laadtijd afstellen… Het stekkertje kan er niet op als je huisje vast zit….
Maar ja, we zijn positief. Het is goed! euforie alom! yes, jippie, cool! ik had het geduld, ik heb de preciezie, ik ben perfect!
Kijken offie nu start! Contact er af, bobine aansluiten en….. DENK AAN HET BELANGRIJKSTE PUNT VAN HET PUNTJESSTELLEN!!!!!!!
Juist ja, die tijdpen. Je weet het elke keer weer als je het vergeet. (en je maar wat blij bent dat je de boorkant van een boortje 6 hebt gebruikt en niet die dikke spijker die anders vast zat en niet meer uit je blok is te verwijderen)
Dat vergeten van de tijdpen drukt het moment van euforie zodanig dat het haast niet meer opweegt tegen het feit dat je eend weer in 1 keer start! En weer in topsnelheid is toegenomen! en weer lekker trekt! en gewoon weer rijd als nieuw!
Nu kun je het dekseltje van het huisje weer vastzetten, lapje er voor, eventueel v-snaar vervangen, likje olie van de peilstok of een likje kopervet aan de binnenkant van de ventilator (niet vergeten, scheelt je hameren als je weer puntjes gaat vervangen na 10.000 km.) En de ventilator goed vastdraaien door de eend in een versnelling te zetten.
Oh, en die oude condensator?? Gooi hem niet weg, maar bewaar hem. Het komt wel eens voor dat een nieuwe condensator heel snel stuk gaat. Door nu de oude even met het draadje (met oogje) op het pinnetje van de bobine te zetten, natuurlijk op hetzelfde pinnetje waar het draadje naar de puntjes gaat en de andere kant klemt op de klem van de olievulpijp, kun je dit snel constateren. Je verplaatst op die manier de plek van de condensator.